Άθως Κοιρανίδης, Μέλος Κ. Ε.

20 Νοεμβρίου 2020

Η εκλογή Τατάρ ως του νέου εγκάθετου της Άγκυρας στα κατεχόμενα, επέφερε την απόλυτη ευθυγράμμιση Τούρκων και Τουρκοκυπρίων ως προς το αφήγημα της επιδιωκόμενης μορφής λύσης του κυπριακού προβλήματος. Προφασιζόμενη 45 ετών άκαρπων συνομιλιών για εξεύρεση λύσης Δι-ζωνικής Δι-κοινοτικής Ομοσπονδίας, η τουρκική πλευρά πρόβαλε την ανάγκη αναζήτησης εναλλακτικών μορφών λύσης, όπως αυτής των δύο κρατών.

Σε πρόσφατη συνέντευξή του, ο Άγγλος Ύπατος Αρμοστής στην Κύπρο άφησε ξεκάθαρα να νοηθεί ότι η θέση της Τουρκίας υπέρ λύσης δύο κρατών είναι τακτικός ελιγμός ώστε να επιτύχει την υποχώρηση της δικής μας πλευράς στο θέμα ερμηνείας της πολιτικής ισότητας.  Ως γνωστόν, η πολιτική ισότητα, είναι η δούρειος ίππος μέσω του οποίου η Τουρκία θα ελέγχει ολόκληρη την Κύπρο. Για όσους μελετούν την τουρκική στρατηγική, η εκτίμηση του Βρετανού διπλωμάτη είναι βάσιμη αφού τα τουρκικά συμφέροντα δεν εξυπηρετούνται με λύση δύο κρατων καθότι κάτι τέτοιο θα τους απέτρεπε τον έλεγχο του «Ελληνοκυπριακού κράτους».

Η τακτική κίνηση της Τουρκίας φαίνεται να ήταν αποτέλεσμα της τροπής της πενταμερούς διάσκεψης στο Κρανς Μοντανα. Όταν η Τούρκος ΥΠΕΞ αντιλήφθηκε την πίεση για αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων και κατάργηση των εγγυήσεων, υπαναχώρησε σε αυτά που είχε συμφωνήσει με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ με αποτέλεσμα την κατάρρευση και διακοπή της διάσκεψης.  Θέλοντας να απαγκιστρωθεί από όσα διαδραματήστηκαν στο Κρανς Μοντανά και να αντιμετωπίσει την θέση της δικής μας πλευράς ότι η επόμενη διάσκεψη θα πρέπει να ξεκινήσει από εκεί που σταμάτησε η προηγούμενη, η Τουρκία άλλαξε το πλαίσιο λύσης ώστε να μπορεί να επανατοποθετηθεί εκ νέου.

Η εμπειρία του Κρανς Μοντανά επιβεβαίωσε την θέση ότι η τακτική που υιοθετήθηκε από τη δική μας πλευρά για τέσσερεις και πλέον δεκαετίες για συζήτηση πρώτα της εσωτερικής πτυχής του προβλήματος αντί της διεθνούς πτυχής ήταν λανθασμένη αφού στην ουσία επέτρεψε στην Τουρκία να εμπεδώσει τα τετελεσμένα της κατοχής και να τουρκοποιήσει τα κατεχόμενα εδάφη.  Μόλις αγγίχθηκε η διεθνής πτυχή στο Κρανς Μοντανα, οι συνομιλίες κατέρρευσαν.  Είναι φανερό ότι αν προτάσσαμε εξ’ αρχής την διεθνή πτυχή, δεν θα χανόταν μισός αιώνας σε άκαρπες διαπραγματεύσεις.

Η αντιμετώπιση του τακτικού ελιγμού της Τουρκίας επιβάλλει ανάλογο τακτικό ελιγμό από τη δική μας πλευρά.  Η θέση για την ανάγκη συζήτησης εναλλακτικών μοντέλων λύσης πέραν της Δι-ζωνικής Δι-κοινοτικής Ομοσπονδίας μας προσφέρει χρυσή ευκαιρία να προτάξουμε με έξυπνο τρόπο, χωρίς να κατηγορηθούμε ότι ξεφεύγουμε από το συμφωνημένο πλαίσιο λύσης, την θεμελιώδη αρχή των δημοκρατικών πολιτευμάτων την οποία η  διεθνής κοινότητα έχει πολύ βαθιά ριζωμένη στα σπλάχνα της, αυτή του «ένας λαός – ένας άνθρωπος – μία ψήφος».  Αυτή η αρχήδιασφαλίζει την πολιτική ισότητα του κάθε πολίτη ανεξαρτήτως κοινότητας και αντιμετωπίζει στην ρίζα του το ζιζάνιο του δι-κοινοτισμού, δηλαδή του φυλετικού διαχωρισμού, που έσπειραν οι Βρετανοί αποικιοκράτες πριν την αποχώρησή τους.

Η Τουρκία υποστηρίζει ότι στην Κύπρο υπάρχουν δύο λαοί, οι οποίοι δεν μπορούν να ζήσουν μαζί αλλά δίπλα δίπλα και ότι οι δύο κοινότητες / δύο λαοί πρέπει να έχουν ίσα πολιτικά δικαιώματα στο ομοσπονδιακό κράτος, ανεξαρτήτως του μεγέθους τους.  Προς εξουδετέρωση αυτού του επιχειρήματος, επιβάλλεται να επιμείνουμε στην ύπαρξη ενός και μόνο λαού, του Κυπριακού, και να προτείνουμε την κατοχύρωση της πολιτικής ισότητας των τούρκων της Κύπρου ως ισότιμων πολιτών (και όχι ως κοινότητας) που θα έχουν τα ίδια δικαιώματα με αυτά των Ελλήνων, των Μαρωνιτών, των Αρμενίων και όλων των άλλων πολιτογραφηθέντων Κυπρίων.  Στην επιχειρηματολογία μας αυτή, θα πρέπει να επικαλεστούμε το παράδειγμα της Νοτίου Αφρικής το οποίο συντάραξε την οικουμένη και καταγράφηκε ως λαμπρό παράδειγμα κατάλυσης των φυλετικών διακρίσεων στην παγκόσμια ιστορία.