Στις 16/10/1974, 2 μόλις μήνες μετά την Τουρκική εισβολή,  οι Τούρκοι απαίτησαν από τον Προεδρεύοντα της Κυπριακής Δημοκρατίας Γλαύκο Κληρίδη τη δημόσια αποδοχή της αρχής μιας δι-περιφερειακής ομοσπονδίας.  Αυτό επιβεβαιώνεται από τα αποχαρακρηρισθέντα αρχεία του Βρετανικού Υπεουργείου Εξωτερικών.  Τρείς εβδομάδες αργότερα και συγκεκριμένα στις 9/11/1974 ο Γλαύκος Κληρίδης έκανε την ιστορική ομιλία του στην Αργώ στη Λευκωσία όπου υποστήριξε την τουρκική απαίτηση για γεωγραφική ομοσπονδία, εξασφαλίζωντας τα συγχαρητήρια και το θαυμασμό του τότε Βρετανού Υπουργού Εξωτερικών Τζέημς Κάλλαχαν.  Μία εβδομάδα αργότερα και συγκεκριμένα στις 15/11/1974 οι Εζεκίας Παπαΐωάννου και Ανδρέας Φάντης (Γ.Γ. και βοηθός Γ.Γ. του ΑΚΕΛ αντίστοιχα) πέταξαν στο Λονδίνο μέσω των βρετανικών βάσεων καθ’ υπόδειξιν του Γλαύκου Κληρίδη για να παραδώσουν ιδιοχείρως στον Πρόεδρο Μακάριο υπόμνημα 9 σελίδων της Κεντρικής Επιτροπής του ΑΚΕΛ που καλούσε τον Μακάριο να προβεί σε δήλωση προς την τουρκοκυπριακή πλευρά ότι δέχεται να συζητήσει τη γεωγραφική ομοσπονδία.  Η κίνηση αυτή μπορεί να θεωρηθεί ως η αρχή της κρυφής συνεργασίας των ηγεσιών των δύο πόλων του μετα-αποικιακού κυπριακού πολιτικού συστήματος.

Το 1976 ο Γλαύκος Κληρίδης ίδρυσε το Δημοκρατικό Συναγερμό εμβολιάζωντάς τον με την προσωπική του θέση υπέρ της δι-περιφερειακής ομοσπονδίας.  Από την αρχή, οι ηγεσίες των ΑΚΕΛ και ΔΗΣΥ εργάστηκαν εντατικά εξασκώντας αφόρητες πιέσεις στον Πρόεδρο Μακάριο για αποδοχή της δι-περιφερειακής ομοσπονδίας, κάτι που πέτυχαν  με την συμφωνία Μακαρίου – Ντεκτάς στις 12/2/1977.

Τα τελευταία 40 χρόνια τα δύο κόμματα ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ παραμένουν προσκολλημένα στη δι-περιφερειακή ομοσπονδία και στη διάδοχό της Δι-κοινοτική Δι-ζωνική Ομοσπονδία («ΔΔΟ») διατηρώντας πανομοιότυπες θέσεις, που με δυσκολία προσπαθούν να διαφοροποιούν κάπως κατά τις προεκλογικές περιόδους ώστε να αντικρούουν τις καταγγελίες των πολιτικών τους αντιπάλων περί απόλυτης ταύτισης.

Η έναρξη της προεκλογικής περιόδου των Προεδρικών Εκλογών του 2018 εξανάγκασε τις ηγεσίες των δύο κομμάτων για άλλη μία φορά να διακόψουν προσωρινά την απόλυτη ταύτιση στο κυπριακό με την μεν ηγεσία του ΔΗΣΥ να διεκδικεί δάφνες εθνοπατρότητας την δε ηγεσία του ΑΚΕΛ στέφανα διαλλακτικότητας.

Ο θάνατος της ΔΔΟ και η πτώχευση της ομοσπονδιακής σχολής σκέψης μετά το Κραν Μοντάνα έχει θέσει τα δύο κρυπτοσυνεργαζόμενα κόμματα σε εξαιρετικά δύσκολη θέση.   Τα 40 χρόνια τυφλής προσύλωσης στην Βρετανικής έμπνευσης ΔΔΟ, απειλούν το μέλλον των δύο κομματων αφού οι ηγεσίες τους έχουν αποδειχθεί εκ των πραγμάτων ανίκανες να διακρίνουν σε τόσο μεγάλο βάθος χρόνου την ξεκάθαρη στρατηγική της Τουρκίας για χρησιμοποίηση των συνομιλιών και της ΔΔΟ ως εργαλείων για απο-ενοχοποίησή της, μεταβολή της υφής του προβλήματος σε δι-κοινοτική διαφορά, αναβάθμιση του ψευδοκράτους  και υπονέμευση της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Σωσίβιο για το ΔΗΣΑΚΕΛ αποτελεί η στάση του ΔΗΚΟ που για τους ίδιους λόγους δυστάζει να παραδεχθεί το τραγικό λάθος της πολυετούς προσήλωσης στην ΔΔΟ.   Πρόσθετο σωσίβιο για το ΔΗΣΑΚΕΛ προσφέρουν τα πελαγοδρομούντα λοιπά κόμματα του ούτω καλούμενου ενδιάμεσου χώρου που για οικονομικούς και μικροκομματικούς λόγους έχουν δεθεί στο προεκλογικό άρμα του ΔΗΚΟ και δεν τολμούν να έρθουν σε ρήξη με το κατεστημένο.

Ο λαός διερωτάται και αναμένει πότε θα συμβεί το αναμενόμενο.  Ο Θεός ξέρει.